We leven in een transitietijd. Het oude voldoet niet meer
en brokkelt af, omdat het te verstard of bureaucratisch is geworden
of te veel op de winst van enkelen is gericht. Het nieuwe krijgt
langzamerhand vorm, vooral door allerlei initiatieven van onderop. Mensen
organiseren zelf allerlei nieuwe verbanden en initiatieven op het gebied van
zorg, energie, vervoer, voedsel verbouwen en verdienen. Het gaat hierbij vaak
om kleine en lokale initiatieven, maar ze breiden zich wel als een olievlek uit en
zetten de transitie in gang. Elk initiatief, hoe klein ook, helpt om de
kanteling te maken. Soms ook slaan ze aan en gaan de veranderingen snel. Zo is
het gezamenlijk gebruik van auto’s in 2014 maar liefst met 113 procent
gestegen.
Zo’n
transitietijd is niet gemakkelijk. Het vraagt om loslaten van oude verbanden en
zekerheden, veranderingen onder ogen zien en durven meebewegen met het nieuwe,
dat vaak nog onwennig en onbekend is. En ja, soms verlies je daar in eerste
instantie ook mee. Een mooi voorbeeld van dat laatste is UberPop, een
mogelijkheid waarbij mensen via een App zelf hun auto verhuren om mensen
te vervoeren. De taxiwereld is daar
woedend over en bedreigt de UberPopchauffeurs, omdat ze het als broodroof zien.
Op zich misschien wel begrijpelijk, maar mede door de snelle ontwikkelingen van
de technologie en internet zal er nog veel meer werk ingrijpend gaan veranderen
of verdwijnen. Dat is lastig en ook wel angstaanjagend - ik ervaar het in mijn
eigen beroep ook aan den lijve - maar alleen maar op de rem gaan staan of koste
wat het kost het oude willen behouden, zal ons niet verder helpen.
We gaan naar een economie, waarin
niet alleen maar geld het ruilmiddel is, maar ook tijd, energie, zorg, werk- en
denkkracht kunnen worden uitgewisseld.
Een niet meer tegen te houden ontwikkeling, aldus Jan Rotmans,
hoogleraar transitiekunde. Mede in gang gezet, doordat veel maatschappelijke
sectoren in Nederland in zijn ogen hun houdbaarheidsdatum naderen, omdat de
mens niet langer centraal staat. Hij typeert de veranderingen van deze tijd als
een overgang van bezit naar gebruik. Wat we zien, is de opkomst van een meer informele economie ofwel een wij-economie,
waarin delen, ruilen en samen organiseren meer deel gaan uitmaken van ons
economisch handelen. En deze opkomende nieuwe orde zal regelmatig botsen met de
gevestigde orde, zoals we nu al bij UberPop zien gebeuren.
Toch is deze ontwikkeling niet meer
tegen te houden. Dat is maar goed ook, want het biedt veel nieuwe mogelijkheden
en kansen én een nieuw elan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten