Het alfabet van de nieuwe economie

De nieuwe economie is een van mijn favoriete onderwerpen in mijn blog, omdat ik het zo’n noodzakelijke, maar vooral ook positieve en optimistische beweging vind, waarin mensen  naar eigentijdse vormen van verbinding en samenwerking zoeken. Waarin men niet op de politiek of de overheid gaat zitten wachten, maar vooral vanuit de eigen visie en gedrevenheid aanpakt en aan de slag gaat. En dat laatste ’t liefst op een creatieve manier, vooruitkijkend naar wat een ompoling naar de nieuwe tijd nodig heeft en zoekend naar eigentijdse, nog niet eerder bedachte  vormen van verbinding en samenwerking. Dat leidt tot allerlei frisse initiatieven en vruchtbare dwarsverbanden.

 

Zo kwam ik onlangs Puur Lokaal tegen. Een voedselcoöperatie in Arnhem, die ook een winkel heeft in ‘Het Dorp’ in Arnhem. Zij verkopen verse, lokale producten die op een duurzame manier en voor eerlijke prijzen zijn geproduceerd. Hun doel is niet om winst te maken, maar om gezamenlijk te blijven opereren en samen te beslissen over het assortiment, de prijzen, het beleid en hoe de winst te investeren. Ofwel om de coöperatie te laten voortbestaan, zodat de leden kunnen blijven profiteren van de voordelen die de coöperatie biedt.

Momenteel ontstaan er meerdere van dit soort initiatieven. Zo heb je in Wageningen een lokale overdekte voedselmarkt, waarvan klanten, boeren, bakkers en de winkelier zelf eigenaar zijn. In Amsterdam heb je inmiddels Foodcoop en ook in veel kleine dorpen grijpen de bewoners naar coöperatieve winkels om zo de leefbaarheid in hun dorp te behouden.  Maar bij Puur lokaal kwam ik ook een visie over de nieuwe economie tegen, die kort en krachtig verwoordde wat de kern daarvan is en die me juist vanwege de eenvoud en kernachtigheid de moeite waard leek om hier op te schrijven.

‘De nieuwe economie moet voedend zijn voor al het leven, voor mens, plant en dier en voor de biosfeer. De nieuwe economie moet duurzaam zijn en ertoe bijdragen dat je meer  in verbinding bent met de mensen en wereld om je heen.’

 

Kortweg gezegd:

het gaat om samenwerken in plaats van concurrentie

om organisch in plaats van mechanisch

om bloeien in plaats van alsmaar meer rendement willen

om niet hoeven winnen, maar om jezelf mogen zijn met al je mogelijkheden en beperkingen

om verbinden in plaats van elkaar uitspelen

om dialoog in plaats van discussie

om overvloed in plaats van schaarste

om hart in plaats van hoofd.

 

Delen is het nieuwe vermenigvuldigen

Delen is het nieuwe vermenigvuldigen. Ik blijf het een mooie en toepasselijke slogan vinden, die in mijn ogen precies illustreert waar het in de deze tijd om gaat. Nu is delen in principe van alle tijden en in vele niet-westere economieën gebeurt het nog steeds volop, maar toch is het een slogan die past bij de overgangstijd waarin we leven: in plaats van hebben of nemen gaat het meer om zijn, in plaats van afwachten of moedeloos toezien om zelf bijdragen, initiatief nemen of in gang zetten.

Uiteraard moet belangeloos delen gebaseerd zijn op vertrouwen. Vaak denken mensen als ik mijn kennis en vaardigheden zomaar aan anderen ter beschikking stel, dan pikken ze mijn ideeën, werk of plannen in. Toch zou je daar niet zo bang voor hoeven te zijn, want iedereen is uniek en voegt zijn eigen inbreng, kennis, ervaringen en inspiratie toe. Juist dat zorgt voor de meerwaarde.

De angst om door te delen zelf minder te krijgen ligt altijd op de loer, maar het tegendeel blijkt vaak waar te zijn, zo merken mensen en organisaties die dit principe toepassen. Delen leidt niet alleen tot positieve resultaten, maar vaak ook tot meer onderlinge uitwisseling bezieling en vreugde en tot intenser contact met anderen.

 

Omdat de oude wereld steeds minder goed werkt, de radertjes ervan beginnen steeds meer te kraken of lopen zelfs vast, is een nieuw elan erg belangrijk. We zullen al onze creativiteit, vaardigheden, kennis en verbeeldingskracht moeten aanwenden om een ommekeer te bewerkstellige en tot een nieuwe maatschappij of wereld te komen.

Dat gebeurt al op allerlei manieren, vaak ook via kleine en buurtgerichte initiatieven. Maar je hebt ook toonaangevende mensen nodig, die hun vernuft en kennis hierop loslaten.

Een goed voorbeeld hiervan vind ik de architect en designkunstenaar Daan Roosegaarde die al zijn inventiviteit aanwendt om tot duurzame oplossingen te komen, die ook nog eens mooi ogen. Zo heeft hij  de zogenaamde Smart Highway met glowing lines bedacht.  Door lichtgevende lijnen in de snelweg aan te brengen, die overdag energie opladen  en deze in het donker weer afgeven hoeven er ’s nachts geen lantaarnpalen meer aan. Wat een energiebesparing, terwijl het toch veilig blijft!