Slim hergebruik

Duurzame oplossingen en slim hergebruik van onze almaar toenemende berg afval is een groeiend fenomeen, dat op steeds meer plekken opduikt. Zowel door initiatieven van burgers  of wijken, maar ook door bedrijfjes en ondernemers. Een mooi voorbeeld van het laatste zijn Tiemen ter Hoeven en Mark Groot Wassink. Zij zetten Roetz-Bikes op, want Nederland is een fietsland bij uitstek. Maar veel van die fietsen worden achteloos bij het grof vuil gezet, maar ook nogal eens, als de oude brikkies het begeven, ergens achteloos achtergelaten. Vooral in de studentensteden een veel voorkomend fenomeen:  rondslingerende, afgetrapte  fietsen waar niemand zich meer om bekommert.  Jaarlijks sterven een miljoen fietsen zo’n roestende dood.

Dat moet anders kunnen, bedachten deze ondernemers en zij richten een bedrijfje  op - Roetz Bikes - waarbij ze zoveel mogelijk de afgedankte onderdelen van de fietsen hergebruiken om er nieuwe trendy stadsfietsen van te maken. Zo  worden het frame en de voorvork bijvoorbeeld  gebruikt als skelet voor een nieuwe Roetz-Bike; de afgedankte banden gaan naar een tassenmaker.  Tegelijkertijd proberen ze de nieuwe onderdelen die ze in hun fietsen zetten zoveel mogelijk uit natuurlijke materialen te laten bestaan, die af te breken zijn en niet onnodig het milieu belasten. Zo hebben de Roetz Bikes bijvoorbeeld beukenhouten spatborden, kurken handvatten en is het zadel van plantaardig gelooid leer gemaakt.  Materialen die ook te recyclen zijn en de fiets een stoer en degelijk uiterlijk geven.  

Maar om het mes aan twee kanten te laten snijden en ook in sociaal opzicht iets toe te voegen, laten ze de fietsen in enkele sociale werkplaatsen in elkaar zetten. Hierdoor krijgen mensen die een verre afstand tot de arbeidsmarkt hebben en over ’t algemeen nauwelijks aan de bak komen, een kans om een vak te leren en op den duur hun eigen brood te verdienen. Meerdere vliegen in één klap dus!

Je ziet het de laatste jaren  steeds vaker: nieuwe initiatieven, waarbij er op meerdere vlakken sociaal gedacht en gehandeld wordt. Door creatieve, slimme en  onverwachte verbindingen is er veel mogelijk, zo blijkt telkens weer. En het zijn vooral jonge ondernemers die deze nieuwe trend zetten.

Kleine beetjes helpen

De bijen hebben het zwaar. Ik hoor het van diverse imkers uit mijn eigen omgeving, die het aantal bijenvolken in hun volkstuinen of wei achter het huis dramatisch zien teruglopen, maar ook wereldwijd wordt hier regelmatig de noodklok over geluid, want de bijensterfte is de afgelopen jaren verontrustend gestegen. Terwijl bijen van cruciaal belang zijn voor ons voedsel en de biodiversiteit.

De hoofdoorzaak is onduidelijk. Soms wordt de varaomijt als de grote boosdoener gezien, maar vaker  worden de in de landbouw gebruikte schadelijke pesticiden en dan met name de veelgebruikte neonicotinoiden als oorzaak genoemd. Hierdoor neemt het onkruid af en zijn er aanzienlijk minder bloemen in weilanden en bermen. Door de verstedelijking neemt dit alleen maar toe.  Bovendien zijn er steeds meer mensen die hun tuinen bestraten, want een tuin onderhouden kost tijd. Maar zelf in de tuin planten, schoffelen, spitten en wieden is  leuk en gezond. Het trekt bijen, hommels en andere kleine diertjes aan. En je hoeft niet meer naar de sportschool!

Een verontrustend verschijnsel die enorme afname van het aantal bijen, maar het mooie is dat dit tegelijkertijd ook nieuwe initiatieven oproept. Zo gaan steeds meer mensen zelf bijen houden in hun tuin, volkstuin of zelfs op het dak. Anderen zaaien op weilanden en velden  veel wilde bloemen. Sommigen gaan nog een stapje verder en proberen het behoud van de bijen te combineren met een maatschappelijke doelstelling. In Gelderland doen dat bijvoorbeeld Iriszorg en de Gelderse Natuur- en Milieufederatie. Zij leren verslaafden en daklozen om bijenkasten te maken, waarna dezen samen met een imker zorg dragen  voor de verzorging van de kasten en bijenvolken. Hierdoor slaan ze twee vliegen in één klap. Deze mensen hebben een zinvolle dagbesteding én er komen weer meer bijen in de regio.

Inmiddels is het project ook uitgebreid naar Arnhem en straks zullen er in heel Gelderland bijenkasten worden geplaatst.  Kleine, maar waardevolle initiatieven, vind ik.  

Zelf geniet ik deze dagen vreselijk van de vele bijen die er met name rond mijn herfstasters zwermen. Eigenlijk vind ik dit een vrij onaantrekkelijke plant, maar dit gezoem en gegons maakt een hoop goed.