Stadstuinieren is in

Zelf groenten, fruit en kruiden verbouwen is van alle tijden en culturen, want waar mensen een lapje grond hebben gaan ze vaak aan de slag om hun eigen groenten en fruit te kunnen oogsten. Ze doen dat vaak niet alleen vanwege de oogst, maar ook omdat met je handen in de aarde werken, zelf zaaien, spitten en oogsten veel voldoening geeft. Bovendien weet je wat je eet en is het  goed voor je conditie - je hoeft niet naar een dure  sportschool -  maar bent lekker in de buitenlucht bezig. Vaak ook zijn er een paar andere tuiniers met wie je stekjes, planten, kruiden en tips kunt uitwisselen.

Stadstuinieren, vroeger ook wel moestuinieren genoemd, is een beetje de nieuwe trend aan het worden. Steeds meer buurten houden zich ermee bezig. Dat heeft in geringe mate met de voedselschandalen te maken en het feit dat er in ons fruit en groenten uit de winkel toch vaak  resten van bestrijdingsmiddelen blijken te zitten, maar meer nog met het verlangen naar eerlijk en gezond voedsel  en de tevredenheid die het geeft om dit zelf te verbouwen. Bovendien is tuinieren een uitstekende manier om niet te veel in je hoofd te zitten. Wat ook een rol speelt als je met meerdere  buurtgenoten tuiniert  is dat je onderling veel tips en handige weetjes kunt uitwisselen, want zelf groente en fruit verbouwen is niet zo simpel als het lijkt. Daar is behoorlijk wat kennis en doorzettingsvermogen voor nodig. Daarom zijn medetuiniers zo belangrijk. Dezen kunnen je goede ideeën  of middeltjes aan de hand doen hoe je bepaalde ziektes, plagen of insecten uit de buurt kunt houden. Stadstuinieren kun je zelfs al doen in grote vierkante kisten of kratten, die er tegenwoordig speciaal voor gemaakt zijn. Soms met een simpel drainagesystem.

Zelf zaaien, planten, verbouwen en oogsten in is. Daarom ontstaan er steeds vaker initiatieven in buurten en steden om gezamenlijk een lap grond te gaan bewerken. Vaak spreekt men ook af om de opbrengst met elkaar te delen of te ruilen, want in sommige periodes en met name in de zomer kom je om in bepaalde groenten of fruit. 
Leuk is dan ook dat er steeds meer gemeentes zijn, waaronder bijvoorbeeld Nijmegen, die de grond en mogelijkheden hiervoor faciliteren. Een ontwikkeling die in veel gevallen een win-win situatie oplevert. De mensen krijgen vaak een sterkere onderlinge band en worden er soms blijer en gezonder van. Dat scheelt de gemeente weer andere onkosten.

Des te jammer is het dan ook dat soms uit financiële motieven de stadstuinen of landjes opeens worden opgedoekt, zoals onlangs in de buurt van Amersfoort gebeurde, omdat er met die grond veel meer winst valt te behalen door er dure huizen op te zetten. Ik zou bijna voor een stads- en moestuinbeweging willen pleiten.

De droomfabriek

Een mooie en interessante vernieuwer vind ik de kunstenaar Daan Roosegaarde. Hij probeert in zijn projecten diverse dingen te verbinden door middel van techniek, kunst, design en milieu om zo tot iets nieuws te komen, dat ook nog schoonheid aan de wereld toevoegt.  Of zoals hij zelf zegt: ‘ik heb een droom, een idee en dan ga ik jagen. Ik vind het leuk om het niet te weten, maar toch aan de gang te gaan, te zoeken, te experimenteren en te proberen. Waardoor er opeens een verrassend nieuw element of zelfs oplossing  kan ontstaan, waaraan je daarvoor helemaal niet had gedacht.’

De ware pioniersgeest, zou ik zeggen, en de juiste spirit voor de overgangstijd waarin we leven, waarin het oude niet meer voldoet of op z’n laatste benen loopt, maar het ook nog niet duidelijk is waar we dan wel naartoe gaan, laat staan dat we enig idee hebben hoe het nieuwe eruit gaat zien. In die toekomst zal er hoe dan ook meer technologie aan te pas komen, dat staat als een paal boven water, maar om de wereld leefbaar te houden moet die technologie wel verbonden worden met schoonheid, kunst, dromen en inspiratie en dat is precies wat Daan Roosegaarde doet. In zijn eigen studio ‘De Droomfabriek’ probeert hij technologie op een andere manier te gebruiken en in te zetten, wat onder meer heeft geleid tot het inmiddels beroemde van-Gogh fietspad in Nuenen. Dit fietspad wordt in het donker door duizenden sterretjes verlicht. Het is niet alleen een unieke belevenis, maar kost ook nog eens geen extra energie. 

Omdat het huidige systeem zeker qua energieverbruik en luchtvervuiling aan het crashen is, is het met name belangrijk om daar iets nieuws tegenover te stellen. Zo kwam hij tot het idee van de smogtoren, die in het kort gezegd fijnstofdeeltjes aan de lucht onttrekt -  en die zijn, zoals we allen inmiddels weten, schadelijk - en schone lucht uitblaast. Maar liefs 30.000 kuub per uur, terwijl de toren minder energie verbruikt dan een waterkoker.

Daan Roosengaarde probeert als kunstenaar vakkundigheid en inspiratie  te combineren en koppelt soms op een heel eigen manier bestaande vormen of zaken aan elkaar, waardoor er iets geheel nieuws kan ontstaan. En als daar in deze geïndustrialiseerde  wereld ook nog schoonheid aan toegevoegd wordt, is dat een groot pluspunt, vind ik.